Geçmişten Günümüze Kuru Temizleme

Kuru temizlemenin ilginç bir tesadüf sonucu ortaya çıktığını biliyor muydunuz? Her ne kadar bu olay bir şehir efsanesi gibi kulaktan kulağa yayılmış olsa da, kuru temizlemenin nasıl doğduğuna dair bizlere fikir vermektedir.

Jolly Belin isimli Fransız bir kadın; aynı zamanda kendisi o dönemler, French Dye Work’ün de sahibesi, bir gün lekeli elbisesinin üzerine gaz lambasından damlayan yağ ile bir aydınlanma yaşar. Kazara gaz lambasını elbisenin üzerine düşüren hizmetçisi, Jolly Belin’e bir fikir vermiştir aslında: Gaz yağı dökülen yerler, buharlaşma sağlayarak lekeleri temizliyordu. Bu olayın sonrasında, Belin tarihin ilk kuru temizleme mağazasını açmıştır. Paris’te hizmete açılan mağaza; 1840 yılında, başlangıç olarak gazyağı ve kerosen kullanarak faaliyetlerine başlamıştır (Kerosen, sanayide kullanılan bir petrol çeşididir. Halk dilinde gazyağı diye geçen maddenin daha gelişmiş ve içerik olarak süzülmüş halidir.)

“Antik çağlara kadar uzanıyor”

Aslında kuru temizlemenin tarihi tekstilin doğuşuna, hatta antik çağlara kadar uzanmaktadır. Daha ilkel yöntemlerle gelişen kuru temizleme, o dönemler küllü su, killi çamur, amonyakla yağ sökmek amacıyla yapılırken daha sonra; benzen ve benzin alt yapılı sıvılarla yapılmaya başlandı. Fakat benzin ve türevleri oldukça tehlikeli, yanıcı etkiler barındırıyordu. Kuru temizlemecilik, temizleme işlemlerine solventler girinceye kadar can güvenliğini riske atan bir meslek olarak kabul edilirdi. Benzinden sonra sıfır derece gibi düşük sıcaklıklarda parlamayan maddelerden, terebentin kuru temizlemede kullanılmaya başlandı. Terebentinin parlama noktası 38 derece olduğu için benzine göre çok daha güvenlikli bir malzeme olduğunu söyleyebiliriz. Elbette, teknolojinin ilerlemesi, imkânların çoğalmasıyla kuru temizleme iyice yaygınlaştı ve artık yanıcı olmayan maddelere ihtiyaç duyuldu. 1930 senesine gelindiğinde percholoroethylene’nin (sentetik solvent) yanıcı olmayan özelliği sebebiyle, tercih edilmeye başlamasından sonra kuru temizlemecilik dünyasına artık ‘solventler’ dâhil olmuştur. Günümüzde tüm dünyada kuru temizleme işlemleri solventle yapılmaktadır.

Su içermeyen solventler, giysilere uygulandıktan sonra yoğun sıcaklık verilir ve yüzeyin üzerinden arındırılır. Bu sayede kumaşlar temizleme makinesinden yüzde 100 kurumuş olarak çıkarlar. Kuru temizleme de adını tam olarak bu işlem sebebiyle almaktadır. Kuru temizlemede kullanılan solvent ürünlerin üzerinde bulunan temizleme işaretleri –P harfi ile belirtilir. Bunun anlamı kısaca perk; yani percholoroethylene’dir.